Łamliwość podstawy źdźbła [Oculimacula yallundae]

Łamliwość podstawy źdźbła – charakterystyka

Łamliwość źdźbła zbóż i traw to najważniejsze schorzenie podstawy źdźbła. W wyniku porażenia patogenem dochodzi do uszkodzenia tkanek przewodzących, przez co transport wody i składników pokarmowych jest znacznie utrudniony. Charakterystyczną cechą występowania łamliwości podstawy źdźbła są brunatne plamy z jaśniejszym środkiem, które z czasem zajmują cały jego obwód. We wnętrzu porażonego źdźbła powstaje grzybnia, która powoduje jego osłabienie, a następnie wyleganie.

Jak rozpoznać łamliwość podstawy źdźbła?

Łamliwość źdźbła zbóż i traw wyróżniają kremowo-brunatne plamy z ciemniejszą obwódką oraz watowata grzybnia rozwijająca się wewnątrz źdźbeł. Porażone łamliwością podstawy źdźbła wylegają w charakterystyczny dla choroby sposób – źdźbła są silnie splątane – pojedynczo lub gniazdowo.

Objawy występowania łamliwości podstawy źdźbła

Pierwsze objawy łamliwości źdźbła zbóż i traw można zauważyć już jesienią w postaci podłużnych brunatnych nekroz. Początkowo występują tylko na koleoptylu, a następnie roznoszą się również na pochwy liściowe. Wiosną na pochwach, a następnie również na dolnych międzywęźlach, pojawiają się kremowo-brązowe plamy z brunatną obwódką, a wewnątrz źdźbła rozwija się jasna grzybnia.

Jak wygląda łamliwość podstawy źdźbła?

Charakterystyczne objawy łamliwości podstawy źdźbła to pojawiające się wiosną brunatne plamy z jaśniejszym środkiem, które z czasem zajmują cały obwód źdźbła.

Okres i miejsce występowania łamliwości podstawy źdźbła

Łamliwość źdźbła zbóż najczęściej występuje od końca fazy krzewienia do początku strzelania w źdźbło, przy czym może epidemicznie pojawiać się podczas ciepłych jesieni, późnowiosennych przymrozków oraz przy łagodnych zimach i wczesnej wiośnie.

Kiedy może się pojawić łamliwość podstawy źdźbła?

Łamliwość podstawy źdźbła może wystąpić podczas całego okresu wegetacji, jednak zarodnikowaniu konidialnemu sprzyja temperatura powietrza od 2 do 10°C oraz wysoka wilgotność powietrza utrzymująca się na poziomie 80–90%.

Łamliwość podstawy źdźbła – szkodliwość

Patogen uszkadza tkanki przewodzące, utrudniając transport wody i składników pokarmowych. Łamliwość źdźbła zbóż i traw w efekcie prowadzi do wylegania w charakterystyczny, splątany sposób.

Łamliwość podstawy źdźbła – zapobieganie

  • staranne przyoranie słomy zbóż i kukurydzy,
  • przyspieszanie rozkładu resztek pożniwnych,
  • stosowanie zaprawionego materiału siewnego,
  • stosowanie odpornych odmian,
  • uprawa pszenicy jako pierwszej rośliny zbożowej po niezbożowych,
  • częstsza uprawa zbóż jarych.

Łamliwość podstawy źdźbła – metody zwalczania

Zwalczanie łamliwości liści zbóż polega na przestrzeganiu zasad agrotechniki oraz stosowaniu preparatów grzybobójczych.

Skuteczne środki na zwalczanie łamliwości podstawy źdźbła

Preparaty do zwalczania łamliwości podstawy źdźbła zbóż zazwyczaj są wieloskładnikowe. Skuteczne jest połączenie substancji z grupy pochodnych strobiluryny i pochodnych ketonu difenylowego z triazolem lub związkiem z grupy anilidów.

Jakie uprawy atakuje łamliwość podstawy źdźbła?

Łamliwość podstawy źdźbła atakuje przede wszystkim rejony upraw pszenicy, pszenżyta, żyta, jęczmienia oraz wielu gatunków traw. Głównie dotyczy zbóż ozimych.

Łamliwość podstawy źdźbła – cykl rozwojowy

Pierwsze objawy łamliwości źdźbła zbóż i traw widoczne są jesienią w postaci podłużnych nekroz barwy brunatnej. Początkowo na pochwach liściowych, a następnie również na dolnych międzywęźlach pojawiają się kremowo-brunate plamy, wokół których widoczna jest brązowa obwódka. Wraz z dalszym rozwojem choroby plamy zwiększają swoją powierzchnię, stopniowo obejmując cały obwód źdźbła. Z czasem na wewnętrznych ścianach źdźbeł oraz na plamach zaobserwować można watowatą grzybnię barwy białoszarej.

Jakie są przyczyny rozwoju łamliwości podstawy źdźbła?

  • jednostronny płodozmian zbożowy,
  • zainfekowany materiał siewny,
  • resztki pożniwne,
  • za duża gęstość siewu,
  • wysoki poziom wód gruntowych,
  • niskie pH podłoża,
  • duża zawartość próchnicy,
  • uprawa na ciężkich glebach,
  • zbyt głęboki i za wczesny siew jesienny,
  • łagodna zima i mokra, chłodna wiosna,
  • podatne odmiany.

Jakie są skutki rozwoju łamliwości podstawy źdźbła?

Łamliwość źdźbła zbóż i traw prowadzi do przedwczesnego dojrzewania oraz wylegania zbóż. W efekcie straty plonu mogą sięgać 5–30%.

Top