Alternarioza [Alternaria sp.]

Alternarioza – charakterystyka

Alternarioza to zespół chorób liści, pędów i w mniejszym stopniu owoców. Cechą charakterystyczną chorób powodowanych przez zarodniki Alternaria sp. są koncentryczne, lekko zapadające się małe plamy. Na owocach pojawiają się ciemne plamy, które pokrywają się czarnym nalotem tworzącym maczugowate zarodniki. Nawet przy silnym porażeniu alternariozą liście niemal do końca wegetacji pozostają na pędach roślin.

Jak rozpoznać alternariozę?

Alternariozę można rozpoznać po małych plamkach, które ułożone są współśrodkowo. Ich kolor może być od zielonego po ciemnobrązowy. Plamy wyglądem przypominają tarczę strzelniczą z widoczną lekko zapadającą się skórką liści lub pędów. Na późniejszych etapach plamy stają się ciemne i kanciaste z żółtą otoczką.

Objawy występowania alternariozy

Głównym objawem alternariozy jest pojawienie się wklęsłych plam przypominających tarczę strzelniczą. Mogą mieć barwę od zielonej do ciemnobrązowej, przy czym z czasem przekształcają się w ciemnobrązowe, kanciaste zmiany z żółtą otoczką. Wewnątrz nekroz zaobserwować można jasne plamy, natomiast brzeg jest pofałdowany i mocno odgraniczony od zdrowych tkanek liści lub pędów. W przypadku porażenia owoców alternariozą – pojawiają się na nich ciemne plamy z zarodnikami w postaci czarnego nalotu.

Jak wygląda alternarioza?

Ułożone współśrodkowo, lekko wklęsłe plamy to znak rozpoznawczy alternariozy. Na owocach można zauważyć ciemne zmiany, pokryte odstającym czarnym nalotem.

Okres i miejsce występowania alternariozy

Alternarioza jest szeroko rozpowszechniona w głównych rejonach uprawy cebuli, warzyw kapustnych, pora, marchwi, ziemniaków i pomidorów. Najlepsze warunki do rozwoju choroby zapewnia okres wegetacyjny z temperaturami 15–28°C.

Kiedy może się pojawić alternarioza?

Alternarioza może pojawić się podczas całego okresu wegetacji z temperaturami z zakresu 4–30°C, wysokiej wilgotności względnej powietrza i krótkotrwałymi, intensywnymi opadami deszczu.

Alternarioza – szkodliwość

Porażenie alternariozą znacznie obniża zdolność przechowalniczą warzyw i owoców, a także powoduje straty w jakości i ilości uzyskiwanych plonów.

Alternarioza – zapobieganie

• stosowanie płodozmianu,
• likwidacja źródeł infekcji, w tym resztek pożniwnych na polu,
• stosowanie kwalifikowanego, zdrowego materiału siewnego,
• dobór odmian o zwiększonej odporności na alternariozę,
• regulacja zachwaszczenia i racjonalne nawożenie dostosowane do potrzeb roślin,
• eliminacja zainfekowanych roślin,
• zapobieganie uszkodzeniom podczas zbiorów (zwłaszcza marchwi i ziemniaków),
• przechowywanie plonów w profesjonalnych przechowalniach w temperaturze 0–1°C.

Alternarioza – metody zwalczania

Alternariozę można zwalczać przeznaczonymi do tego preparatami grzybobójczymi, warto jednak zapobiegać jej występowaniu przez stosowanie właściwej agrotechniki.

Skuteczne środki na zwalczanie alternariozy

Do zwalczania alternariozy stosuje się substancje z grupy triazoli samodzielnie lub w połączeniu np. z substancją z grupy karboksyamidów.

Jakie uprawy atakuje alternarioza?

Najczęściej spotykana jest alternarioza ziemniaka, jednak choroba atakuje także cebulę, warzywa kapustne, por, marchew i pomidory.

Alternarioza – cykl rozwojowy

W początkowych etapach rozwojowych alternariozy pojawiają się koncentryczne, lekko wklęsłe plamki, które z czasem przekształcają się w ciemnobrunatne, kanciaste zmiany z żółtą otoczką i jasnym środkiem. W przypadku owoców początkowo można zaobserwować ciemne plamy, które pokryte są maczugowatymi zarodnikami.

Jakie są przyczyny rozwoju alternariozy?

Do infekcji może dojść bezpośrednio lub przez rany i aparaty szparkowe już w ciągu kilku godzin. Pierwsze zmiany mogą pojawiać się po 2–3 dniach, a zarodnikowanie może nastąpić w ciągu 5 dni. Zarodniki przenoszone są przez wiatr lub wraz z kroplami deszczu. Do rozwoju alternariozy przyczyniają się:

• jednostronny płodozmian,
• zainfekowany materiał siewny,
• uszkodzone sadzeniaki,
• pozostawione na polu resztki pożniwne.

Jakie są skutki rozwoju alternariozy?

Infekcje powodowane przez grzyby z rodzaju Alternaria sp. mogą powodować znaczne straty w jakości i ilości uzyskiwanych plonów oraz przyczyniać się do pogorszenia właściwości przechowalniczych.