Alternarioza [Alternaria sp.]

Występowanie i znaczenie

Szerokie rozpowszechnienie w głównych rejonach uprawy cebuli, warzyw kapustnych, pora, marchwi, ziemniaków i pomidorów. Infekcje powodowane przez grzyby z rodzaju Alternaria sp. mogą powodować znaczne straty w jakości i ilości uzyskiwanych plonów oraz przyczyniać się do ich gorszego przechowywania.

Okres wykrywania

Podczas całego okresu wegetacji z temperaturami do 4 do 30°C (optymalnie od 15 do 28°C), wysokiej wilgotności względnej powietrza i krótkotrwałymi, intensywnymi opadami deszczu.

Obraz choroby

Alternarioza to zespół chorób liści, pędów i w mniejszym stopniu owoców. Cechą charakterystyczną chorób powodowanych przez zarodniki Alternaria sp. są koncentryczne, lekko zapadające się małe plamy o barwie od zielonej do ciemnobrązowej, które ułożone są współśrodkowo. Plamy wyglądem przypominają tarczę strzelniczą z widoczną lekko zapadającą się skórką liści lub pędów. Plamy z czasem przekształcają się w ciemnobrązowe, kanciaste zmiany z żółtą otoczką. Wewnątrz plam zaobserwować można jasne plamy, natomiast brzeg nekrozy jest pofałdowany i mocno odgraniczony od zdrowych tkanek liści lub pędów. W pierwszej fazie porażenia nekrozy są dość dobrze uwodnione. Na owocach zaobserwować można ciemne, skórzane plamy, które pokrywają się czarnym nalotem, który tworzą maczugowate zarodniki. Nawet przy silnym porażeniu liście niemal do końca wegetacji pozostają na pędach roślin.

Do infekcji może dojść bezpośrednio lub przez rany i aparaty szparkowe już w ciągu kilku godzin. Pierwsze zmiany mogą pojawiać się już po 2–3 dniach, a zarodnikowanie może nastąpić w ciągu 5 dni. Zarodniki przenoszone są przez wiatr lub wraz z kroplami deszczu.

Wzmożone występowanie

• jednostronny płodozmian,
• zainfekowany materiał siewny,
• uszkodzone sadzeniaki,
• pozostawione na polu resztki pożniwne.

Agrotechniczne działania zapobiegawcze

• stosowanie płodozmianu,
• likwidacja źródeł infekcji, w tym resztek pożniwnych na polu,
• stosowanie kwalifikowanego, zdrowego materiału siewnego,
• dobór odmian o zwiększonej odporności na alternariozę,
• regulacja zachwaszczenia i racjonalne nawożenie dostosowane do potrzeb roślin,
• eliminacja zainfekowanych roślin,
• zapobieganie uszkodzeniom podczas zbiorów (zwłaszcza marchwi i ziemniaków),
• przechowywanie plonów w profesjonalnych przechowalniach w temperaturze 0–1°C.