Rdza żółta zbóż i traw [Puccinia striiformis]
Rdza żółta zbóż – charakterystyka
Rdzę żółtą zbóż charakteryzują żółte pasma, pasiaste plamy lub paski na liściach roślin. Porażone mogą być także kłosy, plewy, ości i ziarna. Niekiedy skupienia pokazują się także na pochwach liściowych i źdźbłach. Na żółtych obszarach powstają uredinia, czyli zarodniki rozmnażające się płciowo, które są widoczne jako drobne punkciki. Latem przy suchej i upalnej pogodzie mogą czasem występować tylko paskowate martwice i wyblaknięcia.
Jak rozpoznać rdzę żółtą?
Rdzę żółtą zbóż można wykrywać pojedynczo już podczas krzewienia, wyraźniej od początku strzelania w źdźbło. Już na młodych roślinach można zauważyć pojedyncze żółte skupienia na końcach liści. Później pojawiają się między nerwami liści żółte, pasiaste skupienia zarodników letnich. W późniejszych stadiach rozwoju skupienia występują na wszystkich porażonych częściach roślin w formie brązowoczarnych smug i są obrośnięte epidermą liści. Na początku porażenia można ją pomylić z rdzą brunatną lub karłową.
Objawy występowania rdzy żółtej zbóż
Objawy rdzy żółtej widoczne szczególnie na liściach flagowych roślin. Początkowo pojawiają się drobne, żółte plamki, które następnie rozrastają się w dłuższe żółte pasy, tworzące charakterystyczne pasiaste wzory.
Jak wygląda rdza żółta w zbożach?
Rdza żółta w zbożach prezentuje się jako żółte lub pomarańczowe pasy na liściach roślin, które zawierają uredinia wytwarzające zarodniki. Uredinia są widoczne jako drobne, żółte punkciki na powierzchni liści.
Okres i miejsce występowania rdzy żółtej zbóż
Rdza żółta występuje głównie w okresie wegetacyjnym roślin, zwłaszcza w ciepłych i wilgotnych warunkach.
Kiedy może się pojawić rdza żółta w zbożach?
Rdza żółta może pojawić się w zbożach w okresie ich wegetacji, zwłaszcza gdy panują odpowiednie warunki wilgotności i temperatury sprzyjające rozwojowi grzyba.
Rdza żółta zbóż – szkodliwość
Rdza żółta zbóż może spowodować poważne straty w plonach i jakości ziarna. Szczególnie szkodliwe dla plonu jest porażenie liścia flagowego i plewy podczas dojrzałości mlecznej.
Rdza żółta – zapobieganie
Aby zapobiec wystąpieniu rdzy żółtej w uprawach zbóż, zaleca się prowadzenie właściwej agrotechniki, zrównoważonego nawożenia oraz unikanie zagęszczenia roślin, co może sprzyjać rozwojowi choroby.
Rdza żółta w zbożach – metody zwalczania
Zwalczanie rdzy żółtej w zbożach można przeprowadzić za pomocą fungicydów, które są specjalnie przeznaczone do zwalczania tej choroby. Istotne jest również monitorowanie plantacji i w razie potrzeby podjęcie działań ochronnych.
Skuteczne środki na zwalczanie rdzy żółtej w zbożach
Do skutecznych środków na zwalczanie rdzy żółtej w zbożach można zaliczyć m.in. preparaty zawierające fluksapyroksad i mefentriflukonazol (Revysol®).
Jakie uprawy atakuje rdza żółta zbóż?
Najczęściej występuje rdza żółta pszenicy ozimej, ale choroba może także występować na innych takich gatunkach zbóż jak jęczmień i żyto ozime.
Rdza żółta – cykl rozwojowy
Zarodniki patogenu powodującego rdzę żółtą osadzają się na powierzchni liści, by przy odpowiednich warunkach wilgotnościowych i temperaturowych wykiełkować, wnikając do tkanek rośliny. Grzyb rozwija charakterystyczne struktury zwane urediniami. Są to widoczne gołym okiem, żółto-pomarańczowe plamy lub paski na liściach rośliny, wewnątrz których wytwarzane są zarodniki rozprzestrzeniające rdzę żółtą. W kolejnej fazie rozwojowej grzyb tworzy ciemniejsze formy przetrwalnikowe, które pozwalają na przeczekanie patogenu do kolejnego sezonu.
Jakie są przyczyny rozwoju rdzy żółtej zbóż i traw?
Powody rozwoju rdzy żółtej zbóż i traw:
- uprawa na stanowiskach wilgotnych i chłodnych,
- występowanie rdzy w poprzednim roku,
- uprawa odmian podatnych.
Jakie są skutki rozwoju rdzy żółtej w pszenicy?
Skutki rozwoju rdzy żółtej w pszenicy mogą obejmować zmniejszenie plonów, obniżenie jakości ziarna, a w skrajnych przypadkach nawet całkowite straty w uprawie. Choroba może osłabić rośliny, wpłynąć na ich zdolność fotosyntezy i w efekcie zmniejszyć wydajność plonów.