Septorioza paskowana liści pszenicy [Zymoseptoria tritici]

Występowanie i znaczenie

Szerokie rozpowszechnienie w głównych rejonach upraw rolniczych, ozdobnych oraz leśnych. Infekcje powodowane przez Septoria tritici mogą powodować znaczne straty w plonie do ponad 30% i pogarszać jakość ziarna w przypadku zbóż (mniejsze, słabsze i lżejsze ziarno).

Okres wykrywania

Podczas całego okresu wegetacji, zwłaszcza przy długo utrzymującej się wysokiej wilgotności powietrza (optimum 85%) oraz przy temperaturze powietrza na poziomie 2 – 32^oC. Optymalna temperatura do zajścia infekcji to 20 - 25 ^oC (poniżej 7 ^oC nie dochodzi do infekcji). Okres inkubacji trwa od 7 do 16 dni.

Obraz choroby

Pierwsze objawy septoriozy widoczne są już w stadium siewek w postaci brunatnoszarych plam na liścieniach i liściach siewek, gdzie po kilku tygodniach na blaszkach i ogonkach liściowych zainfekowanych roślin pojawiają się ciemnobrunatne owocniki grzyba (piknidia). Główne objawy choroby widoczne są przede wszystkim na liściach w niemal każdej fazie wzrostu w postaci plam. Plamy początkowo występują oddzielnie, jednak z czasem zlewają się ze sobą, zajmując większą część powierzchni liścia. Plamy mogą być okrągławe, wielokątne lub elipsoidalne. Bardzo często posiadają nieco ciemniejszą obwódkę. W miarę rozwoju choroby pojawiają się nekrozy tkanek liści, w wyniku czego plamy ciemnieją, przybierając barwę od żółtej do rudej, brunatnej lub brązowoczarnej, a na ich powierzchni tworzą się piknidia. Liście, które uległy porażeniu żółkną. W wyniku dalszego rozwoju choroby dochodzi do przedwczesnego zamierania liści, które uniemożliwia roślinom dalszy wzrost i rozwój.

Septoriozę powodują grzyby, które zimują w resztkach pożniwnych, a ich zarodniki przenoszone są wraz z kroplami deszczu.

Wzmożone występowanie

• wilgotna, łagodna pogoda na wiosnę,
• utrzymujące się okresy mokrej pogody,
• jednostronny płodozmian zbożowy (także kukurydza),
• samosiewy zbóż,
• pozostawione na polu resztki pożniwne,
• zbyt duża gęstość siewu.

Możliwość pomylenia

Septorioza kłosów (rozmieszczenie pyknidiów dowolne, brunatnienie plew poraża kłosy)

Agrotechniczne działania zapobiegawcze

• głębokie przyorywanie resztek pożniwnych,
• zwalczanie osypanego ziarna zbóż,
• stosowanie zaprawionego materiału siewnego,
• rozszerzenie płodozmianu, zachowanie przynajmniej 2-3 letniej przerwy w uprawie roślin jednorocznych tego samego gatunku na danym stanowisku,
• dobór odmian odpornych na chorobę.