Septorioza paskowana liści pszenicy [Zymoseptoria tritici]

Septorioza liści pszenicy – charakterystyka

Septorioza paskowana liści pojawia się już w pierwszych stadiach rozwojowych zbóż i atakuje zazwyczaj pszenicę. Początkowo są to brunatnoszare plamy, które z czasem się rozrastają i obejmują większą część liścia. Wraz z rozwojem choroby pojawiają się nekrozy tkanek liści, powodujące ciemnienie plam oraz wytworzenie piknidiów na ich powierzchni. Zaawansowana septorioza liści zbóż powoduje żółknięcie, a następnie przedwczesne obumieranie liści.

Jak rozpoznać septoriozę paskowaną liści?

Pierwsze objawy septoriozy liści pszenicy widoczne są już w stadium siewek w postaci brunatnoszarych plam na liścieniach i liściach siewek, gdzie po kilku tygodniach na blaszkach i ogonkach liściowych zainfekowanych roślin pojawiają się ciemnobrunatne owocniki grzyba. Chorobę można pomylić z septoriozą kłosów (rozmieszczenie pyknidiów dowolne, brunatnienie plew poraża kłosy).

Objawy występowania septoriozy liści zbóż

Objawy septoriozy paskowanej liści widoczne są przede wszystkim na liściach. Początkowo występują oddzielne plamy, które z upływem czasu zlewają się, zajmując powierzchnię liści. Rozwój choroby prowadzi do nekrozy tkanek liści, na której powierzchni tworzą się piknidia. Porażone septoriozą liście żółkną, a następnie obumierają.

Jak wygląda septorioza liści?

Septorioza paskowana liści pszenicy objawia się występowaniem na powierzchni liści brunatnoszarych plam o wydłużonym kształcie. W miarę rozwoju choroby pojawiają się nekrozy tkanek liści, w wyniku czego plamy ciemnieją, przybierając barwę od żółtej do rudej, brunatnej lub brązowoczarnej, a na ich powierzchni tworzą się owocniki grzyba.

Okres i miejsce występowania paskowanej septoriozy liści

Paskowana septorioza liści szybko rozprzestrzenia się w rejonach upraw rolniczych, ozdobnych oraz leśnych. Choroba może się rozwinąć w temperaturze powyżej 7°C.

Kiedy może się pojawić septorioza paskowana liści?

Septorioza liści zbóż może pojawić się podczas całego okresu wegetacji, w szczególności przy wysokiej wilgotności powietrza (ok. 85%) i temperaturze 20–25°C. Objawy w największym nasileniu pojawiają się w czerwcu oraz lipcu.

Septorioza liści – szkodliwość

Porażenie septoriozą liści pszenicy może spowodować straty w plonach do ponad 30%, a także wpłynąć negatywnie na jakość ziarna (mniejsze, słabsze i lżejsze ziarno).

Septorioza paskowana liści pszenicy – zapobieganie

Zapobieganie wystąpieniu septoriozy liści zbóż polega na stosowaniu odpowiedniej agrotechniki. Zaliczają się do niej:

• głębokie przyorywanie resztek pożniwnych,
• stosowanie zaprawionego materiału siewnego,
• rozszerzenie płodozmianu,
• zachowanie przynajmniej 2–3 letniej przerwy w uprawie roślin jednorocznych tego samego gatunku na danym stanowisku,
• dobór odmian odpornych na chorobę.

Septorioza liści zbóż – metody zwalczania

Istotne jest zapobieganie pojawieniu się septoriozy paskowanej liści pszenicy, jednak gdy choroba pojawi się, mimo odpowiedniej agrotechniki, należy zastosować odpowiednie fungicydy na zboża.

Skuteczne środki na zwalczanie septoriozy liści

Do zwalczania septoriozy liści zbóż stosuje się fungicydy z triazolami, często w połączeniu z substancjami z grup karboksyamidów, pochodnych strobiluryny lub pochodnych ketonu difenylowego. Skuteczne są także preparaty grzybobójcze łączące pochodne strobiluryny z z karboksyamidami lub pochodnymi ketonu difenylowego, jak Priaxor^® czy Duet na Start®. W ofercie BASF są dostępne fungicydy do zwalczania septoriozy paskowanej liści z nowoczenym triazolem Revysol®.

Jakie uprawy atakuje septorioza paskowana liści?

Septorioza liści to choroba grzybowa zbóż – najczęściej pojawia się septorioza paskowana liści pszenicy.

Septorioza liści zbóż – cykl rozwojowy

Okres inkubacji septoriozy liści trwa od 7 do 16 dni. W początkowej fazie choroby widoczne są plamy na liściach. Podczas rozwoju choroby powstają nekrozy tkanek liści, a na ich powierzchni tworzą się piknidia. Septorioza paskowana liści ogranicza zdolność roślin do przeprowadzania fotosyntezy przez liście, co prowadzi do ich obumierania, a także do pogorszenia jakości plonu.

Jakie są przyczyny rozwoju septoriozy liści?

Septoriozę paskowaną liści powodują grzyby, które zimują w resztkach pożniwnych, a ich zarodniki przenoszone są wraz z kroplami deszczu. Oprócz tego rozwojowi choroby sprzyjają:

• wilgotna, łagodna pogoda na wiosnę,
• utrzymujące się okresy mokrej pogody,
• jednostronny płodozmian zbożowy (także kukurydza),
• samosiewy zbóż,
• pozostawione na polu resztki pożniwne,
• zbyt duża gęstość siewu.

Jakie są skutki rozwoju septoriozy paskowanej liści?

Zaawansowana septorioza liści zbóż prowadzi do przedwczesnego zamierania liści, które uniemożliwia roślinom dalszy wzrost i rozwój. Infekcja może spowodować znaczne straty w plonie.