Sucha zgnilizna [Phoma sp.]

Występowanie i znaczenie

Szerokie rozpowszechnienie w głównych rejonach uprawy roślin kapustowatych (głównie rzepaku). Infekcje powodowane przez Phoma sp. mogą prowadzić do spadku wielkości oraz jakości plonu. Przy dużym nasileniu jesienią choroba może obniżyć mrozoodporność roślin krzyżowych.

Okres wykrywania

Intensywność występowania choroby uzależniona jest od warunków pogodowych, tj. od temperatury powietrza, a także od rozkładu opadów. Rozwój choroby przebiega w szerokim zakresie temperatur od 5°C do 30°C. Rozprzestrzenianiu i kiełkowaniu zarodników sprzyjają utrzymujące się opady deszczu.

Obraz choroby

Objawy choroby widoczne są zwłaszcza na liściach i szyjkach korzeniowych rzepaku. Jesienią i wiosną na liściach zaobserwować można jasnobrunatne, niekiedy białe plamki z obwódką koloru brunatnego. W środkowej części plam mogą występować czarne punkciki będące owocnikami grzyba (piknidia). Objawy suchej zgnilizny widoczne są również na łodygach w postaci przebarwień, które początkowo są czarne, a następnie jasnobrunatne z czarnymi punkcikami. Z kolei od wiosny sprawca choroby może atakować również podstawy łodyg, które pękają i stanowią „wrota” do infekcji wtórnych. Efektem porażenia pędów rzepaku są problemy z pobieraniem przez rośliny wody oraz substancji pokarmowych z podłoża w okresie kwitnienia i dojrzewania. Zwiększa się również zdolność roślin do wylegania w wyniku pękania porażonych łodyg. Silnie porażone rośliny zamierają. Objawem choroby na siewkach jest czarne, charakterystyczne skupisko zarodników na szyjce korzeniowej – tzw. czarna nóżka.

Patogen może zimować na resztkach pożniwnych oraz na samosiewach. Źródło infekcji stanowią zarodniki konidialne, które powstają podczas sezonu wegetacyjnego na grzybni.

Wzmożone występowanie

• pozostawione na polu resztki pożniwne,
• duży udział kapustnych w strukturze zasiewów,
• uszkodzenia roślin powodowane przez szkodniki,
• zbyt duże zagęszczenie roślin,
• nieprzestrzeganie zasad zmianowania,
• obecność samosiewów na plantacji,
• obecność chwastów z rodziny krzyżowych na polu.

Agrotechniczne działania zapobiegawcze

• staranne przyoranie resztek pożniwnych na polu,
• racjonalne nawożenie plantacji,
• stosowanie zaprawionego i certyfikowanego materiału siewnego,
• siew w optymalnym terminie,
• przestrzeganie zasad zmianowania – rośliny kapustne nie powinny być uprawiane na tym samym polu częściej niż co 4-5 lat,
• zwalczanie szkodników, które powodując uszkodzenia części nadziemnych sprzyjają rozwojowi choroby,
• izolacja przestrzenna – zakładanie plantacji w odległości kilkuset metrów od ubiegłorocznych plantacji, na których występowała sucha zgnilizna,
• dobór odmian o podwyższonej odporności na chorobę.