Mysz [Mus sp.]

Występowanie i znaczenie

Szerokie rozpowszechnienie w głównych rejonach uprawy roślin zbożowych, w mniejszym stopniu również w ogrodach oraz w sadach. Mysz (Mus sp.) występuje powszechnie w całej Polsce. Jest gatunkiem synantropijnym, zaliczanym do szkodników. Jeśli w danym rejonie lub pomieszczeniu pojawi się masowo, wówczas może powodować znaczne straty. Szkodliwość Mus sp. polega na uszkadzaniu wschodów zbóż wiosną oraz ziarna zbóż oraz kukurydzy jesienią, co ostatecznie prowadzi do znacznej obniżki plonu. Może żywić się również owocami różnych roślin, a także przechowywanymi w kopcach bulwami i korzeniami. Dodatkowo w odchodach myszy mogą znajdować się groźne dla zdrowia patogeny, z kolei na jej stopach zarodniki grzybów, które mogą powodować rozkład produktów spożywczych.

Od kilku lat podczas suszy w czasie siewów buraków mysz zaroślowa wyjada nasiona buraków cukrowych z otoczki pomimo zapraw chemicznych zawartych w nich, puste rozłupane otoczki pozostają w rzędach buraków.

Okres wykrywania

W okresie letnim spotkać ją można na polach uprawnych – głownie w rejonach uprawy zbóż, a w mniejszych stopniu również w ogrodach i w sadach. Z kolei zimą przenosi się do zabudowań, chociaż miejscem jej zimowania może być również pole. W ciągu roku obserwuje się trzy etapy inwazji domów i obiektów gospodarczych przez mysz. Pierwszy etap przypada po żniwach, drugi etap po pierwszych przymrozkach, a trzeci po mrozach w styczniu lub w lutym.

Opis szkodnika

Mysz to mały ssak, należący do rodziny myszowatych. Wyróżnia ją opływowy kształt, najczęściej jednolita barwa, rozstawione po bokach zaostrzonego pyska wąsy ułatwiające poruszanie się w ciemności, oczy oraz dość duże, zaokrąglone małżowiny uszne. Uszy myszy są najczęściej cienkie i długie, a ogon słabo owłosiony. Długość ciała myszy mieści się w przedziale od 7 do 12 cm, z kolei długość ogona wynosi od 6 do 11 cm. Żyje w koloniach, gdzie jest ustalona hierarchia. To bardzo ruchliwe zwierzę. Bardzo dobrze skacze i jest bardzo płochliwa. Mysz cechują ogromne zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków środowiskowych. Jest gatunkiem wszystkożernym. W okresie letnim szkodnika spotkać można przede wszystkim na polach, na których uprawiane są zboża. Z kolei jesienią mysz przenosi się do zabudowań gospodarczych. Szczególnie aktywna jest w nocy, jednak żerować może również w ciągu dnia. Nie robi zapasów na zimę, dlatego występuje w miejscach zasobnych w pokarm.

Mysz ma bardzo dobrze rozwinięty zmysł słuchu. Jest krótkowidzem, a jej dominującym zmysłem jest węch. W warunkach naturalnych żyje najczęściej od 1,5 do 2 lat. Ciąża u myszy trwa od 20 do 21 dni. Samica rodzi od 4 do 9 młodych. Jej okres rozrodczy trwa od marca do października. Gniazda zakłada w budynkach, a także w bezpośrednim sąsiedztwie pól i łąk. Mysz jest żarłoczna, przy dużym zagęszczeniu może powodować znaczne szkody na polach uprawnych.

Wzmożone występowanie

• pozostawione na polu resztki pożniwne,
• miejsca z obfitą ilością pokarmu – m.in. przechowalnie płodów rolnych, magazyny i spiżarnie,
• pryzmy buraków cukrowych,
• sterty słomy,
• gospodarstwa z hodowlą bydła( wieloletnie plantacje lucerny,traw).

Agrotechniczne działania zapobiegawcze

• staranne przyoranie resztek pożniwnych,
• jeżeli uprawa uproszczona-bezorkowa, a słoma pozostaje na polu jako nawóz, to powinna być podczas zbioru kombajnem krótko pocięta i równomiernie rozrzucona,
• jeżeli na polu zostają tzw.,,poduszki słomy’’, należy zastosować bronę ścierniskową bowiem jeżeli je pozostawimy, są doskonałym miejscem schronienia się mysz i do założenia nor dla znacznie bardziej szkodliwego nornika polnego (Microtus arvalis) przez rolników często nazywany myszą,
• w lata ,,mysie-mysz i nornik’’ jak rok 1996 i ubiegły-2019 na południowym zachodzie Polski konieczna jest wykonanie orki,
• lustracje pól pod kątem obecności nor,
• pozostawianie zadrzewień śródpolnych, będących ekosystemem dla naturalnych wrogów myszy – myszołowów zwyczajnych, jastrzębi zwyczajnych, sokołów, bocianów, pustułek
• wbicie na polu kilku (3–6 szt./ha) drewnianych słupków o wysokości przynajmniej 1,5 m, z których korzystać będą ptaki drapieżne,
• zadrzewienia śródpolne, a w nich nawet niewielkie pryzmy zebranych z pól kamieni będą doskonałym miejscem dla drapieżnych ssaków – łasica, a zakrzaczenia dla kuny i lisa,
• stosowanie pułapek lub trutek.