Miodówkowate [Psyllidae]

Występowanie i znaczenie

Szerokie rozpowszechnienie w sadach gruszowych i jabłoniowych. Szkodliwość miodówkowatych jest największa w młodych sadach. Szkodnik może przyczyniać się do znacznych strat w wielkości i jakości plonu. Wydzielana przez larwy ślina działa toksycznie na tkanki roślinne, powodując osłabienie i zakłócenie ich rozwoju i stopniowe zamieranie. Część miodówkowatych jest wektorami wirusów roślinnych (m.in. fitoplazmy, która przyczynia się do zamierania grusz). Szkodniki przyczyniają się również do zniekształcenia pędów, hamując jednocześnie dalszy wzrost drzew.

Okres wykrywania

W Polsce, w warunkach przeciętnej zimy, migracja miodówkowatych w sadach rozpoczyna się w okresie lutego/marca oraz w kwietniu – najczęściej po kilkudniowym ociepleniu.

Opis szkodnika

Miodówkowate (inaczej koliszki) to pluskwiaki równoskrzydłe, będące drobnymi owadami o długości ciała do 2-5 mm. Posiadają dwie pary błoniastych skrzydeł oraz aparat gębowy typu kłująco-ssącego. Barwa ciała szkodników zależy od gatunku i może ulegać zmianom w trakcie sezonu. Formą zimującą jest postać dorosła, a miejscem zimowania jest kora drzew. Po przezimowaniu samice składają jaja na liściach lub pąkach. Jaja są podłużne, barwy żółtej lub pomarańczowożółtej. Larwy szkodnika najczęściej są płaskie, mało ruchliwe, koloru żółtego, pomarańczowego lub brunatnego i widać na nich zaczątki skrzydeł. Ciało larw pokrywa woskowata substancja, która często otoczona jest słodkimi i bezbarwnymi odchodami – spadzią. Larwy mogą występować gradacyjnie – nawet w liczbie kilkuset osobników. W przypadku masowego wystąpienia szkodnika wytwarzana spadź może obficie pokrywać różne części roślin (liście, pędy, owoce), zatykając aparaty szparkowe i stanowiąc podłoże dla groźnych grzybów, zwłaszcza dla grzybów sadzakowych.

Szkodniki te nigdy nie występują na roślinach zielnych. Do najczęściej spotykanych gatunków miodówkowatych należą miodówka gruszowa oraz miodówka jabłoniowa. Naturalną ochroną przed miodówkami są głównie mrozy i pluskwiaki, które wyjadają jaja.

Wzmożone występowanie

• • nieskutecznie przeprowadzone zabiegi ochrony w poprzednim sezonie wegetacyjnym i przezimowanie postaci dorosłych szkodnika,
  • utrzymująca się sucha i ciepła pogoda na przedwiośniu.

Agrotechniczne działania zapobiegawcze

• lustracje pod kątem obecności szkodnika,
• stosowanie żółtych pułapek lepowych do odławiania szkodnika,
• eliminacja roślin żywicielskich,
• stwarzanie odpowiednich warunków do rozwoju naturalnych wrogów szkodnika, niszczących jaja, larwy oraz formy dorosłe – m.in. drapieżnych pluskwiaków, biedronek, złotooków oraz skorków.