Fungicydy na ziemniaki – jakie mają zalety, jak działają, kiedy je stosować i jakie choroby grzybowe zwalczają?

Ziemniak w trakcie wzrostu jest narażony na pojawienie się chorób grzybowych, które doprowadzają do strat w plonie i spadku wartości handlowej bulw. Stosowanie fungicydów jest zatem ważnym elementem jego uprawy. Jaki środek grzybobójczy na ziemniaki warto wybrać?

Jakie choroby grzybowe występują w uprawach ziemniaków?

W trakcie wegetacji ziemniaka najgroźniejszą chorobą grzybową jest alternarioza ziemniaka, która razem z zarazą ziemniaka (powodowaną przez organizm grzybopodobny) jest najczęściej notowana na polskich plantacjach. Z tego właśnie względu ochrona chemiczna w trakcie wegetacji zwykle obejmuje te dwa przypadki chorobowe.

Należy przy tym podkreślić, że alternarioza ziemniaka kryje w sobie kompleks dwóch chorób: suchą plamistość liści i brunatną plamistość liści. Sucha plamistość liści jest wywoływana przez gatunek Alternaria solani. Choroba powszechnie występuje w rejonach uprawy ziemniaka. Pierwsze objawy są najczęściej lokalizowane na najstarszych liściach i roślinach osłabionych. Widoczne są wówczas brunatne plamy o średnicy do 2 cm, na których pojawia się koncentryczne strefowanie przypominające tarczę strzelniczą. Obumarła tkanka w miejscu plam otoczona jest chlorotyczną obwódką, będącą wynikiem oddziaływania kwasu alternariowego. Znekrotyzowana tkanka z czasem ulega wykruszaniu.

Z kolei brunatna plamistość liści, której czynnikiem sprawczym jest Alternaria alternata, pojawia się ok. 2–3 tygodnie po suchej plamistości. Pierwsze objawy są widoczne w fazie kwitnienia ziemniaków i obserwowane są na liściach oraz łodygach. Nekrotyczne plamy są drobne (do 5 mm), liczne i nieregularnie rozmieszczone na powierzchni liści. „Tarcza strzelnicza” jest zaś sporadycznie odnotowywana na brązowej tkance. Nekrotyzacja tkanek zachodzi za to wolniej w przypadku A. alternata.

Sposoby zwalczania chorób grzybowych na plantacjach ziemniaków

Zwalczanie chorób grzybowych w uprawie ziemniaków prowadzone jest profilaktycznie i chemicznie. Profilaktyka opiera się przede wszystkim na:

• odpowiednim płodozmianie, uwzględniającym przerwę w uprawie,
• niszczeniu resztek pożniwnych i samosiewów ziemniaka,
• wysadzaniu zdrowych i kwalifikowanych sadzeniaków,
• doborze odpowiednich odmian,
• optymalnym nawożeniu azotem,
• sadzeniu we właściwym terminie,
• zbiorze ziemniaków w fazie pełnej dojrzałości technologicznej.

Ochrona ziemniaka przed chorobami grzybowymi

Duże znaczenie w ochronie ziemniaka przed chorobami mają zabiegi chemiczne, szczególnie te profilaktyczne – o charakterze zapobiegawczym. Służą one ograniczaniu choroby poprzez uniemożliwienie jej rozwoju już w momencie pojawienia się zarodników na powierzchni roślin i niedopuszczenie do rozwoju infekcji.

Start zabiegów przypada na początek zwierania roślin w rzędzie. Ochronę warto rozpocząć od środków o działaniu układowym, które umożliwia przedostanie się substancji do wnętrza roślin i dotarcie do wszystkich miejsc w roślinie – nawet tych, na które ciecz robocza nie została bezpośrednio nałożona. Takie preparaty pozwalają na zahamowanie już rozpoczętych przez grzyby procesów chorobowych.

W trakcie wzrostu ziemniaków środki systemiczne należy stosować przemienne z preparatami o działaniu powierzchniowym. Częstotliwość wykonywania zabiegów fungicydowych będzie z kolei zależeć od presji chorób, która podyktowana jest przebiegiem pogody. Zabiegi należy przy tym wykonywać w odstępach 7–10-dniowych.

Jaki środek grzybobójczy na ziemniaki wybrać?

Do ochrony ziemniaków doskonale sprawdzi się fungicyd Revyona^® – jedno z obliczy doskonale już znanej substancji Revysol^® (mefentriflukonazol) z grupy triazoli. Substancja ta jest uznawana za najnowocześniejsze rozwiązanie z uwagi na posiadanie przez nią grupy izopropanolowej, która zapewnia elastyczność cząsteczce i umożliwia przyjmowanie różnych postaci (wiążących i niewiążących). Dzięki temu substancja przybiera formę haku, który przy obecności patogenu wczepia się w jego enzym i blokuje biosyntezę ergosterolu, co doprowadza do rozdarcia membran komórkowych i śmierci patogenu. Co ważne, dzięki substancji Revysol® fungicyd Revyona^® jest skuteczny również w przypadku szczepów odpornych.

Revyona^® jest odporna na promieniowanie UV, co zapewnia bezpieczne stosowanie bez ryzyka degradacji przy wzmożonym nasłonecznieniu. Szybko wnika do wnętrza rośliny, co zabezpiecza środek przed opadami deszczu. Wykorzystywanie fungicydu jest w pełni bezpieczne dla wszystkich organizmów żywych. Dodatkowo z uwagi na niską mobilność w glebie, brak ryzyka wymywania i słabą lotność Revyona ma korzystny profil rejestracyjny w odniesieniu do środowiska, dzięki czemu nie ma ryzyka usunięcia go z rynku.

Oprysk na alternariozę ziemniaka

Z badań w różnych strefach klimatycznych wynika, że Revyona^® zapewnia najlepszą ochronę przed alternariozą ziemniaka, uzyskując nawet 20% większą skuteczność na tle innych rozwiązań. Revyona^® gwarantuje pozostawanie plantacji przez długi czas zieloną, co umożliwia przeprowadzenie efektywnej fotosyntezy i budowanie wysokiego plonu o lepszej jakości. Środek służy do ochrony zarówno zapobiegawczej, jak i interwencyjnej w momencie pojawienia się objawów chorobowych.

W programie ochrony ziemniaka zabieg fungicydem Revyona^® rekomenduje się wykonywać w dawce 1,25 l/ha od początku rozwoju pędów bocznych na pędzie głównym (widoczny pierwszy pęd boczny > 5 cm) do fazy zamierania liści i łodyg, kiedy większość liści jest żółta (BBCH 21–93). Maksymalnie fungicyd w ziemniakach może zostać wykorzystany 3 razy w sezonie.