Rynchosporioza zbóż [Rhynchosporium secalis]

Rynchosporioza zbóż – charakterystyka

W początkowym etapie rozwoju rynchosporiozy zbóż pojawiają się owalne martwicze plamy, które przy postępującej infekcji nieregularnie się rozszerzają. Dolne liście są najczęściej porażone najsilniej. Porażenie może się jednak rozciągać aż do liścia flagowego i kłosów. Najgroźniejsze jest porażenie podstawy liścia, którego konsekwencją jest przedwczesne obumarcie całego liścia.

Jak rozpoznać rynchosporiozę zbóż?

Już jesienią, ale z większym natężeniem wiosną, można zauważyć owalne plamy na młodych liściach o zabarwieniu żółtawym, brązowawym czy później bladoszarym. Rynchosporiozę jęczmienia, w przeciwieństwie do rynchosporiozy żyta, wyróżnia wyraźne ciemnobrązowe odgraniczenie od zdrowej tkanki.

Rynchosporiozę zbóż można pomylić ze szkodami oparzeniowymi po zastosowaniu herbicydów kontaktowych albo askochytozą.

Objawy występowania rynchosporiozy zbóż

Rynchosporioza zbóż objawia się owalnymi plamami martwiczymi, które wraz z rozwojem choroby się rozszerzają, prowadząc do przedwczesnego obumierania liści.

Jak wygląda rynchosporioza zbóż?

Rynchosporiozę zbóż charakteryzują owalne plamy na młodych liściach, o długości 1–2 cm i zabarwieniu od żółtawego do brązowawego, które później przebarwiają się bladoszaro.

Okres i miejsce występowania rynchosporiozy zbóż

Rynchosporioza występuje w głównych rejonach uprawy zbóż, po krzewieniu do kłoszenia.

Kiedy może się pojawić rynchosporioza zbóż?

Idealne warunki do rozwoju rynchosporiozy zbóż zapewnia wysoka wilgotność powietrza oraz temperatury w przedziale 10–20°C.

Rynchosporioza zbóż – szkodliwość

Szkodliwość rynchosporiozy polega na obniżeniu masy tysiąca ziaren.

Rynchosporioza zbóż – zapobieganie

• dobór odpowiednich odmian (typy o normalnej słomie, nie krótkosłomiaste),
• ograniczenie uprawy jęczmienia w płodozmianie,
• dobre przyoranie resztek pożniwnych.

Rynchosporioza zbóż – metody zwalczania

Rynchosporiozę zbóż można zwalczać przeznaczonymi do tego preparatami grzybobójczymi, warto jednak zapobiegać jej występowaniu przez stosowanie właściwej agrotechniki.

Skuteczne środki na zwalczanie rynchosporiozy zbóż

W zwalczaniu rynchosporiozy zbóż stosuje się zazwyczaj fungicydy wieloskładnikowe. Skuteczne są związki z grupy pochodnych strobiluryny np. piraklostrobina oraz triazole, stosowane w połączeniu ze sobą lub substancjami z grup karboksyamidów, pochodnych ketonu difenylowego czy anilidów. Niekiedy skuteczne są połączenia dwóch substancji z grupy triazoli np. mefentriflukonazolu z metkonazolem.

Jaki uprawy atakuje rynchosporioza zbóż?

Głównie jęczmień i żyto w strefach klimatu umiarkowanego.

Rynchosporioza zbóż – cykl rozwojowy

Rozwój rynchosporiozy zbóż początkuje pojawienie się owalnych, martwiczych plam, które nieregularnie się powiększają, zmieniając kolor z żółtobrązowego na bladoszary. Porażenie może się rozciągać aż do liścia flagowego i kłosów, przy czym porażenie podstawy liścia prowadzi do jego przedwczesnego obumarcia.

Jakie są przyczyny rozwoju rynchosporiozy zbóż?

Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi rynchosporiozy zbóż są: podatne odmiany, lata bogate w opady, niekorzystny płodozmian, nadzwyczaj wczesny jesienny wysiew.

Jakie są skutki rozwoju rynchosporiozy zbóż?

W przypadku występowania epidemicznego możliwe są znaczne szkody gospodarcze. Porażenie podstawy liścia rynchosporiozą zbóż prowadzi do przedwczesnego obumarcia całego liścia.