Straty ilościowe i jakościowe plonu buraka cukrowego powodowane chorobami
Uprawa buraka cukrowego w Polsce pomimo niegasnących w środowisku rolniczym emocji wciąż jest postrzegana jako opłacalna. Oczywiście jej rentowność, poza polityką cenową cukrowni, w znacznej mierze zależy od warunków glebowych i trafności decyzji dotyczących zabiegów agrotechnicznych. Plon buraka cukrowego nie jest wyjątkiem i tak jak w wypadku innych upraw rolniczych warunkowane jest odpowiednią ochroną przed agrofagami czy właściwym nawożeniem. Szczególnie ważne są choroby buraka cukrowego, które w dużym stopniu decydują o jakości i ilości uzyskanego surowca.
Jak zapobiegać chorobom grzybowym buraka cukrowego?
Choroby buraka cukrowego są jednym z najważniejszych czynników determinujących wysokość zarówno plonu korzeni, jak i plonu cukru z hektara. Ochrona buraka cukrowego ma zatem decydujący wpływ na opłacalność uprawy. Zanim jednak sięgniemy po fungicydy na buraki cukrowe, powinniśmy zadbać o profilaktykę chorób grzybowych buraka cukrowego .
Zapobieganie chorobom buraka cukrowego pozwala ograniczyć presję patogenów, a w niektórych przypadkach jest jedynym dostępnym rozwiązaniem. Przykładam, może być alternarioza buraka , do której zwalczania nie są zarejestrowane żadne fungicydy na buraka cukrowego.
Zalecenia dotyczące zapobiegania chorobom grzybowym buraków cukrowych są w sporym stopniu wspólne dla wszystkich agrofagów, które je powodują. Należy zwrócić przede wszystkim uwagę na:
- prawidłowy płodozmian,
- przyspieszanie mineralizacji resztek pożniwnych,
- unikanie sąsiedztwa innych plantacji buraków cukrowych,
- dobór odmian buraka cukrowego o wysokiej odporności na choroby.
Trzeba również pamiętać, że dobra kondycja roślin sprawia, że stają się one mniej podatne na infekcje. Dlatego warto na choroby grzybowe buraka cukrowego spojrzeć także przez pryzmat zabiegów uprawowych czy nawożenia.
Uprawa buraka cukrowego – nawożenie
Choć choroby buraka cukrowego i jego nawożenie mogą uchodzić za całkowicie niezależne od siebie wątki, to w praktyce pomiędzy tymi kwestiami występuje istotna zależność.
Po pierwsze, chodzi o wspomnianą już korelację między ogólną kondycją roślin a ich skłonnością do zachorowania. Po drugie, warto pamiętać, że przedsiewne przenawożenie azotem może prowadzić do nierównomiernych wschodów oraz osłabienia odporności buraków na choroby buraka cukrowego. Wskazuje to jednoznacznie na konieczność precyzyjnego doboru dawek nawozów, które powinny być oparte na wynikach zasobności gleby.
Niezwykle ważną kwestią jest także dolistne dokarmianie buraków cukrowych. Uwzględnienie w tych zabiegach preparatów zawierających miedź i siarkę ma niebagatelne znaczenie dla ochrony fungicydowej buraków cukrowych. Dzięki tlenochlorkowi miedzi i siarce zwalczanie chwościka w burakach cukrowych jest bowiem widocznie efektywniejsze. Siarka jest też skutecznym wsparciem w walce z takimi zagrożeniami jak mączniak prawdziwy buraka. Tym samym poprawiamy szanse na zdrowy plon buraka cukrowego.
Choroby buraka cukrowego - zwalczanie
Choroby buraka cukrowego wymagają chemicznej ochrony fungicydowej . Tak groźne agrofagi jak chwościk buraka niejednokrotnie potrzebują przy tym serii zabiegów ochronnych. Buraki cukrowe zaatakowane przez ten patogen nie tylko dają niższy plon korzeni, ale także mają niższą polaryzację.
W przypadku zwalczania wszystkich agrofagów zagrażających uprawom rolniczym zasadniczą kwestię odgrywa regularne i wnikliwe monitorowanie plantacji. Burak cukrowy nie jest tu wyjątkiem. Warto jednak pamiętać, że w przypadku ochrony buraków cukrowych dysponujemy rośliną wskaźnikową. Jest nią burak ćwikłowy , który również jest atakowany przez chwościka buraka , jednak w przypadku tej rośliny objawy można zauważyć co najmniej tydzień przed wystąpieniem ich na burakach cukrowych. Pozwala to na zapobiegawcze zastosowanie fungicydu, co przekłada się na wyższą efektywność ochrony.
Fungicydy na buraki – chwościk buraka cukrowego
Wśród chorób liści buraka cukrowego największe znaczenie ma wspomniany już chwościk buraka. Wynika to z dużej szkodliwości tej choroby buraka cukrowego, lecz także z tego, że inne zagrożenia zazwyczaj występują równolegle z powodującym chwościka patogenem. Zbliżony termin występowania i podatność na działanie tych samych fungicydów sprawiają, że inne zagrożenia zwalczamy poniekąd przy okazji.
Warto jednak pamiętać, że presja chorób buraków jest niezwykle silna i zapewnienie odpowiedniej ochrony fungicydowej często wymaga wielokrotnego wjazdu w pole opryskiwaczem. To zaś sprawia, że kwestia rotacji substancji czynnych i odporności patogenów na fungicydy nabiera szczególnego znaczenia.
Zdrowy plon buraka cukrowego – środki ochrony roślin na buraki cukrowe
W ochronie buraka cukrowego przed chorobami grzybowymi kluczowe znaczenie ma właściwy dobór fungicydu oraz termin jego zastosowania. Jednym z nowocześniejszych rozwiązań na choroby buraka cukrowego jest Belanty® – środek przeznaczony do zwalczania najczęściej występujących patogenów liści buraka, takich jak chwościk buraka , brunatna plamistość liści oraz rdza buraka .
Belanty stosuje się w dawce 1,5 l/ha, zarówno zapobiegawczo, jak i po zauważeniu pierwszych objawów chorób. Optymalny termin zabiegu przypada na okres od końcowej fazy rozwoju rozety liściowej – gdy liście zakrywają 90% powierzchni gleby – aż do końca rozwoju korzenia (BBCH 39–49). W sezonie można wykonać maksymalnie dwa zabiegi, przy minimalnym odstępie 14 dni. Zalecana ilość wody to 100–400 l/ha, a opryski należy wykonywać w technologii drobnokroplistej, co zapewnia równomierne pokrycie roślin.
Szczególną uwagę warto poświęcić chwościkowi, który wykazuje wysoką zdolność do uodparniania się na substancje czynne. Dlatego konieczne jest rotowanie fungicydów i stosowanie środków o odmiennych mechanizmach działania na choroby buraka cukrowego, aby skutecznie ograniczać presję chorobową.
Dotychczasowa ochrona opierała się głównie na znanych substancjach, takich jak tebukonazol, difenokonazol czy azoksystrobina. Obecnie jednak coraz większe znaczenie zyskuje innowacyjna cząsteczka z grupy triazoli – Revysol® , która dzięki swojej unikalnej strukturze wiąże się skuteczniej z patogenem i efektywnie go eliminuje. Co ważne, jak dotąd nie odnotowano odporności patogenów na Revysol®, co czyni go wartościowym narzędziem w strategii długofalowej ochrony upraw.
Podsumowując, skuteczna ochrona fungicydowa buraka cukrowego nie opiera się wyłącznie na pojedynczym preparacie, lecz na zintegrowanym podejściu, obejmującym rotację substancji czynnych, odpowiedni termin zabiegów oraz wykorzystanie nowoczesnych formulacji. Tylko taka strategia pozwala utrzymać zdrowotność plantacji, zminimalizować straty i osiągnąć wysoki plon o maksymalnej zawartości cukru w korzeniach.
