Warzywa

Marchew - siew

Siew marchwi jest kluczowym etapem jej uprawy. Termin siewu marchwi zależy przede wszystkim od przeznaczenia surowca i odmiany – przeprowadza się go od marca do czerwca. Najczęściej stosowany jest siew wczesnowiosenny, wykonywany tak wcześnie, jak tylko pozwalają na to warunki pogodowe, zwykle od połowy marca do początku kwietnia.

Głębokość siewu marchwi wynosi 1,5–2,5 cm, przy czym na glebach lżejszych powinna być większa, a na cięższych – mniejsza. Norma wysiewu nasion zależy od ich zdolności kiełkowania, przeznaczenia plonu i odmiany. W polskich warunkach marchew sieje się w redliny, praktyka wskazuje, że wcześniejsze przygotowanie redlin daje szybsze i bardziej wyrównane wschody.

Choroby korzeni marchwi

Zgnilizna twardzikowa marchwi

Zgnilizna twardzikowa marchwi jest chorobą grzybową korzeni, wywoływaną przez patogen Sclerotinia sclerotiorum. Jej objawy pojawiają się zazwyczaj pod koniec okresu wegetacji lub w czasie składowania i długotrwałego przechowywania korzeni. W polowej uprawie marchwi pierwsze objawy można zaobserwować u nasady ogonków liściowych lub podstawy liści w postaci ciemnobrązowych, wodnistych plam. W miarę rozwoju infekcji na porażonych częściach roślin widoczny jest watowaty, biały nalot grzybni, w obrębie której tworzą się czarne zwarte skupienia grzybni – formy przetrwalne zwane sklerocjami. Porażone liście żółkną i stopniowo zamierają, gnijąc na ziemi. Pierwotnym źródłem infekcji w uprawie polowej są sklerocja grzyba, które zimują w ziemi lub na resztkach roślin i mogą przetrwać w glebie nawet kilka lat. Optymalne warunki dla rozwoju zgnilizny twardzikowej to umiarkowana temperatura i wysoka wilgotność powietrza. W kontekście ochrony nalistnej, zastosowanie Signum^® 33 WG na początku wegetacji może dodatkowo wpłynąć na ograniczenie wystąpienia zgnilizny twardzikowej marchwi.

Szara pleśń marchwi

Szara pleśń marchwi jest chorobą korzeni marchwi, wywoływaną przez grzyb Botrytis cinerea. W przypadku uprawy marchwi choroba ta najczęściej występuje w początkowym okresie przechowywania, ale może pojawić się również pod koniec okresu wegetacji. Pierwsze objawy to wodniste, brunatne plamy. W miarę rozwoju tej choroby marchwi, na plamach pojawia się charakterystyczny szary, pylisty nalot z zarodnikami konidialnymi grzyba. W późniejszych fazach wzrostu, na powierzchni porażonego korzenia marchwi lub wewnątrz zniszczonych tkanek, mogą tworzyć się drobne, czarne sklerocja. Porażona marchew gnije, tworząc ogniska zakaźne dla sąsiednich roślin. Wysoka wilgotność powietrza i uszkodzenia mechaniczne sprzyjają rozwojowi szarej pleśni marchwi.Po zauważeniu pierwszych objawów lub zaistnienia krytycznych warunków sprzyjających infekcjom należy wykonać oprysk fungicydowy roślin na plantacji marchwi. Fungicyd Scala^® wykazuje działanie na choroby przechowalnicze, w tym na szarą pleśń marchwi.

Choroby naci marchwi

Mączniak marchwi

Mączniak marchwi , znany również jako mączniak prawdziwy baldaszkowatych, jest chorobą naci marchwi, wywoływaną przez grzyb Erysiphe heraclei. Początkowo objawy widoczne są na liściach i ogonkach liściowych w postaci małych, białych, mączystych plam, które w dogodnych warunkach (ciepłe dni i wilgotne noce latem) szybko powiększają swoje rozmiary, pokrywając nalotem całą powierzchnię zainfekowanych części roślin. Porażona nać stopniowo obumiera, co prowadzi do zahamowania wzrostu roślin i zmniejszenia plonu korzeni. Pod koniec okresu wegetacji, nalot może ciemnieć, stając się szarobiały, a na plamach mogą pojawić się owocniki grzyba (kleistotecja) w postaci ciemnych punktów. Źródłem choroby mogą być porażone resztki roślinne, a także niektóre chwasty. Nadmierne zagęszczenie roślin oraz przenawożenie azotem również sprzyjają szybkiemu rozwojowi mączniaka prawdziwego baldaszkowatych. Fungicydy Dagonis^® i Signum^® 33 WG to skuteczne środki w walce z mączniakiem marchwi, które warto uwzględnić w programie ochrony.

Alternarioza marchwi

Alternarioza naci marchwi , znana również jako plamistość naci marchwi, jest chorobą grzybową najczęściej powodowaną przez grzyby z rodzaju Alternaria. Pierwsze objawy pojawiają się na liściach i ogonkach liściowych w postaci drobnych, brązowo-czarnych plam, które wraz z rozwojem się powiększają i zlewają. Choroba marchwi postępuje od dolnych, najstarszych liści ku górze. Silnie porażone liście tracą zdolność asymilacji i przedwcześnie zasychają, co może utrudniać mechaniczny zbiór marchwi. Zarodniki rozprzestrzeniają się przez wiatr, wodę oraz na sprzęcie mechanicznym podczas prac pielęgnacyjnych. Choroba może powodować zamieranie wszystkich organów na plantacjach nasiennych, także kwiatostanów, przerastając do nasion. Signum^® 33 WG, Scala^®, i Dagonis^® to fungicydy zalecane do ochrony marchwi przed alternariozą naci marchwi i potencjalnie przed infekcjami korzeni.

Kiedy pryskać marchew na chwasty?

Nie ma jednego konkretnego momentu na ochronę herbicydową marchwi. Zależy on od wybranego oprysku na chwasty w marchwi, strategii ochrony i warunków panujących na polu. Podstawą powinny być doglebowe herbicydy na marchew stosowane po siewie, a w razie potrzeby uzupełniane herbicydami nalistnymi po wschodach marchwi i chwastów.

Ważne jest również stosowanie metod niechemicznych i agrotechnicznych w celu ograniczenia zachwaszczenia. Herbicyd Stomp^® Aqua 455 CS skutecznie radzi sobie z chwastami w marchwi.

Program ochrony marchwi

W początkowej fazie wzrostu naci zaleca się zastosowanie Signum^® 33 WG, który działa zapobiegawczo i interwencyjnie oraz systemicznie, chroniąc rośliny podczas intensywnego wzrostu. Zwalcza pierwsze infekcje alternariozy i mączniaka oraz działa długo zapobiegawczo. Produkt ten może również ograniczyć wystąpienie zgnilizny twardzikowej .

W dalszym okresie ochrony, kiedy nać zakrywa redliny, należy zastosować fungicydy o odmiennym mechanizmie działania. Można użyć fungicydu Scala^®, który jest zarejestrowany do zwalczania alternariozy naci w uprawie marchwi.W okresie letnim, kiedy występuje wysoka presja chorób, a nać jest maksymalnie wybudowana, zaleca się zastosowanie Dagonis^®, który działa specjalistycznie w zwalczaniu mączniaka prawdziwego baldaszkowatych i alternariozy.

Siew pomidora

W uprawie pomidorów gruntowych wyróżnia się dwie metody: podstawową, jaką jest uprawa z rozsady oraz wyjątkowo i dość rzadko obserwuje się siew nasion wprost do gruntu. W porównaniu do uprawy z rozsady, uprawa z siewu jest bardziej ryzykowna, ponieważ cały rozwój pomidora przebiega w polu. Rośliny uprawiane z siewu mają jednak silniejszy system korzeniowy, lepiej znoszą niedobory wody w glebie oraz wykazują lepszą zdrowotność.

Siew pomidorów – kiedy?

Termin siewu pomidora jest uzależniony od temperatury gleby, która powinna osiągnąć przynajmniej 8ºC. Agrotechniczny termin sadzenia rozsady przypada natomiast w Polsce na drugą połowę maja, ale uzależniony jest głównie od przebiegu pogody w danym roku.

Choroby pomidora

Jak rozpoznać zarazę na pomidorach?

Zaraza ziemniaka na pomidorze, powodowana przez organizm grzybopodobny Phytophtora infestans, jest uważana za najgroźniejszą chorobę pomidorów. Może wystąpić jednocześnie z innymi chorobami grzybowymi i bakteryjnymi. Pod osłonami zaraza pomidora może pojawić się już na przełomie stycznia i lutego, jednak najczęściej występuje w środku lata, z największym nasileniem w sierpniu i wrześniu.

Wilgotna i chłodna pogoda w okresie wegetacji sprzyja jej rozwojowi. Na liściach pierwotnym objawem zarazy ziemniaczanej na pomidorach są szarozielone, nieregularne plamy, które bardzo szybko się powiększają i brunatnieją. Przy dużej wilgotności powietrza, na dolnej stronie liści pojawia się delikatny, szary nalot, który może przypominać poparzenie. Na ogonkach liściowych i łodydze mogą pojawić się brunatne, rozległe plamy (forma łodygowa zarazy ziemniaka) ostro odgraniczone od zdrowej tkanki. Na owocach natomiast pojawiają się brunatne, wodniste, nieco wzniesione nad powierzchnię plamy, które szybko się powiększają. Zainfekowane owoce nie dojrzewają i w krótkim czasie gniją. Na niedojrzałych owocach plamy mają postać twardych, brunatnych nekroz, które w miarę dojrzewania miękną.

Ochronę pomidora należy rozpocząć od zabiegów produktami zawierającymi w swoim składzie miedź, które zabezpieczają rośliny zarówno przed chorobami grzybowymi , jak i bakteryjnymi. Następnie należy wprowadzić produkty chroniące przed zarazą zimniaka, tj. np. Divexo^®, do stosowania dwukrotnie w sezonie, najlepiej przemiennie z fungicydami o odmiennym mechanizmie działania, w tym okresie warto także zadbać o zabezpieczenie przeciwko alternariozie, wprowadzając do ochrony Dagonis^®.

Alternarioza pomidora

Alternarioza pomidora (Alternaria solani) jest pospolitą chorobą pomidorów w uprawie polowej. Optymalne warunki do wystąpienia tej choroby to duża wilgotność powietrza w okresach wysokiej temperatury ponad 25ºC. Do dalszego rozwoju patogen wymaga ciepłej i suchej pogody. Pierwsze objawy na liściach to suche ciemnobrunatne plamy o średnicy ok. 1 cm, czasami z żółtą obwódką. W uprawie polowej mogą być widoczne już w połowie czerwca na dolnych liściach. Alternarioza pomidora może porażać również pędy i owoce. Owoce porażane są zazwyczaj w drugiej połowie lata. Biofungicyd Serifel^® oraz fungicydy Signum^® 33 WG i Dagonis^® wykazują skuteczność w zwalczaniu alternariozy.

Szara pleśń pomidora

Szara pleśń stanowi poważne zagrożenie w uprawie pomidorów pod osłonami oraz gruntowych w wilgotnych latach. Choroba ta wywoływana jest przez grzyb Botrytis cinerea. Rozwojowi szarej pleśni sprzyja wysoka wilgotność powietrza oraz w przypadku upraw pod osłonami, słaba przewiewność.Objawy szarej pleśni pomidora mogą pojawiać się na wszystkich nadziemnych częściach rośliny pomidora i we wszystkich fazach jego wzrostu i rozwoju. Początkowo pojawiają się szarozielone plamy gnilne, a z czasem powstaje na nich charakterystyczny szary, pylisty, obfity nalot. Porażone rośliny często zamierają powyżej miejsca infekcji łodygi, a ich liście zasychają. Wewnątrz lub na powierzchni zaatakowanych tkanek, a także w strzępkach grzybni, mogą być widoczne czarne, niezbyt duże sklerocja grzyba. Skuteczny w ochronie pomidora przed szarą pleśnią jest biofungicyd Serifel^® oraz Scala^®.

Szkodniki pomidora

Szkodniki pomidora stanowią zagrożenie szczególnie w uprawach pod osłonami. Największym zagrożeniem są:

• ziemiórki,
• wciornastek zachodni,
• skośnik pomidorowy,
• miniarki w pomidorach.

Skutecznym narzędziem w ich zwalczaniu jest insektycyd biologiczny Nemasys^® F .

Program ochrony pomidora

Zaleca się rozpoczęcie ochrony pomidora od zabiegów produktami zawierającymi miedź, aby zabezpieczyć rośliny przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi. Produkty miedziowe należy stosować kilkukrotnie i naprzemiennie z innymi preparatami do początku kwitnienia pomidorów.

Równolegle trzeba zadbać o ochronę przed zarazą ziemniaków , która z sezonu na sezon pojawia się na plantacjach coraz wcześniej. Do pierwszych zabiegów można użyć produkty na bazie metalaksylu, a następnie wprowadzić fungicyd Divexo^®, do dwóch razy w trakcie sezonu. Chroniąc rośliny przed zarazą warto także pamiętać o wprowadzeniu do programu fungicydu Dagonis^®, który zabezpieczy plantacje przed alternariozą i mączniakiem prawdziwym , a fungicyd Scala^® zabezpieczy przed szarą pleśnią . Na zakończenie ochrony polecamy Signum^® 33 WG, który zastosowany w fazie dojrzewania owoców poprawi jakość i wartość handlową pomidorów.

Ochrona fungicydowa

W uprawie papryki w Polsce gospodarstwa bardzo często zmuszone są do uprawy monokulturowej, co prowadzi do zmęczenia gleby i kumulacji w niej chorobotwórczych organizmów. Do powszechnie występujących chorób pochodzenia glebowego zalicza się werticiliozę, fuzariozy, korkowatość, rizoktoniozę, fytoftorozę oraz guzaki korzeniowe. Brak jest odmian odpornych na te choroby, jak ma to miejsce np. w odmianach pomidorów szklarniowych.

Fungicyd Scala^® jest środkiem, który zwalcza szarą pleśń. Oryginalny mechanizm działania wykazuje dobrą skuteczność w zwalczaniu patogenów z rodzaju Botrytis. Środek można stosować w temperaturze 5–20ºC.

Najgroźniejsze choroby grzybowe występujące w uprawie papryki to zgnilizna twardzikowa i szara pleśń. Aby skutecznie ograniczyć występowanie tych chorób, warto zaplanować dwa zabiegi Signum^® 33 WG (1,5 kg/ha), pamiętając o tylko 3-dniowym okresie karencji.

W uprawie papryki pod osłonami na alternariozę papryki i mączniaka prawdziwego polecamy nowoczesny fungicyd Dagonis^®. Bazuje on na innowacyjnej substancji czynnej Xemium® i difenokonazolu. Dzięki ich połączeniu zapewnia skuteczne i długotrwałe zabezpieczenie przed chorobami.

W przypadku papryki, szczególnie w monokulturze, nieoceniona jest ponadto właściwa agrotechnika. W celu ograniczenia chorób odglebowych, bakteryjnych i wirusowych należy rośliny z rodziny psiankowatych uprawiać po sobie w odstępach 3 lub 4-letnich. Jeśli to możliwe, należy uprawiać także międzyplony.

Jakie wymagania ma kapusta?

Najkorzystniejsze do uprawy kapusty są rejony o obfitych opadach i dużej wilgotności powietrza. Kapusta preferuje gleby lekkie, szybko nagrzewające się, ale także żyzne, próchniczne, o wysokiej pojemności wodnej. Odmiany późniejsze można uprawiać na glebach cięższych. Wymaga również stanowisk dobrze oświetlonych.

Kapusta głowiasta należy do warzyw o największych wymaganiach pokarmowych, dlatego też powinna mieć zapewnione dobre zaopatrzenie w składniki pokarmowe od posadzenia w polu do czasu formowania główek. Ma również bardzo duże wymagania wodne. Niedostatek wilgoci po posadzeniu rozsady może spowodować wypadanie roślin.

Siew kapusty

Uprawa kapusty z rozsady jest podstawową metodą. Termin siewu kapusty zależy od planowanego terminu zbioru:uprawa wiosenna (zbiór od maja do połowy lipca) – siew w pierwszej połowie lutego, uprawa letnia (zbiór od połowy lipca do końca września) – siew od początku do końca marca,uprawa jesienna (zbiór od końca września do początku listopada) – siew od końca marca do końca kwietnia.

Choroby kapusty

Szara pleśń kapusty

Szara pleśń kapusty jest powszechnie występującą chorobą w uprawie większości warzyw, w tym kapusty głowiastej. Wywoływana jest przez grzyb Botrytis cinerea.Szara pleśń najczęściej pojawia się w okresie przedzbiorczym i podczas przechowywania. Na główkach kapusty pojawiają się wówczas brązowe, wodniste plamy, które w warunkach chłodnej oraz wilgotnej pogody pokrywają się szarym nalotem.

Ochronę przedzbiorczą kapusty przed szarą pleśnią należy rozpocząć na miesiąc przed zbiorem. Skutecznym rozwiązaniem jest biofungicyd Serifel^® oraz fungicyd Signum® 33 WG.

Czerń krzyżowych na kapuście

Czerń krzyżowych jest chorobą grzybową kapusty. Początkowo najczęściej porażane są dolne, najstarsze liście kapusty – pojawiają się na nich koncentryczne plamy o różnej wielkości i ciemnym zabarwieniu. Plamy te otoczone są żółtawą obwódką. Powierzchnię przebarwień pokrywa aksamitna warstwa ciemnobrązowego nalotu zarodników konidialnych.Patogeniczne grzyby z rodzaju Alternaria zimują w resztkach pożniwnych i na chwastach kapustowatych, ale mogą być również przenoszone na nasionach i stanowić źródło pierwotnej infekcji czerni krzyżowej kapusty, a także powodować zgorzel siewek. Do masowego zakażenia roślin dochodzi, gdy temperatura powietrza wynosi 20–27°C, a okres stałego zwilżenia rośliny trwa co najmniej 5 godzin, lub gdy wilgotność powietrza wynosi 95–100% i utrzymuje się stale przez 18–20 godzin.

Biofungicyd Serifel^®, a także kombinacje Dagonis^® + adiuwant olejowy oraz Signum^® 33 WG + adiuwant olejowy, są skuteczne w zwalczaniu czerni krzyżowych w uprawie kapusty. Dagonis^® powinniśmy zastosować na początku tworzenia główki, a Signum^® 33 WG w końcowym etapie programu ochrony.

Ochrona kapusty przed chwastami

Ochrona kapusty przed chwastami jest istotnym elementem uprawy, mającym na celu ograniczenie negatywnego wpływu chwastów na plon i jakość kapusty.

W ochronie herbicydowej warto uwzględnić oprysk na chwasty w kapuście Stomp^® Aqua 455 CS. Należy jednak pamiętać, że ochrona chemiczna powinna być wspierana również metodami agrotechnicznymi.

Program ochrony kapusty

Na początku wiązania główek kapusty zaleca się zastosowanie fungicydu Dagonis^®, który zabezpiecza roślinę od samego początku tworzenia plonu handlowego. Do zabiegu przed zbiorami, gdy główki osiągną 80% swojej wielkości, warto wybrać fungicyd Signum^® 33 WG, który zapewni ochronę przed szarą pleśnią, czernią krzyżowych oraz fuzariozami, podniesie zdrowotność główek podczas zbioru i w trakcie przechowywania.

W doświadczeniu polowym zastosowanie Signum^® 33 WG w pełnej dawce (1 kg/ha) z siarczanem magnezu na początku rozwoju fuzariozy spowodowało zaschnięcie zagniwającej tkanki i powstrzymanie rozwoju choroby.

W programie ochrony kapusty można również uwzględnić biofungicyd Serifel^® o działaniu kontaktowym, zapobiegawczym.

Ochrona fungicydowa

Bakteryjna kanciasta plamistość oraz mączniak rzekomy dyniowatych to dwie najgroźniejsze i najczęściej atakujące uprawy choroby. Ta pierwsza może występować już w fazie wytwarzania pierwszych liści właściwych. Co gorsza, stanowi zagrożenie aż do końca okresu wegetacji. Ochronę przed nią należy rozpocząć z chwilą pojawienia się pierwszych objawów. Od początku plonowania powinno się wykonać 2-3 zabiegi. Mączniak rzekomy dyniowatych to druga groźna choroba, której rozwojowi sprzyja wilgotność powietrza. Jego skuteczne zwalczenie warunkuje długość zbiorów plonu.

Dla producentów ogórka, oprócz skuteczności preparatów, kluczową cechą jest długość okresu karencji stosowanych fungicydów. Większość dostępnych środków charakteryzuje się co najmniej 3-dniowym okresem karencji, uniemożliwiając regularne zbiory.

Uzupełnieniem w zwalczaniu mączniaka prawdziwego jest również w nowość w ofercie BASF, zawierający nowoczesną substancję Xemium® fungicyd Dagonis^®.

Z kolei do zwalczania szarej pleśni polecamy fungicyd Scala^® to fungicyd, którego substancja czynna i unowocześniona formulacja powodują, że środek można stosować w szerokim zakresie temperatur, tj. od 5ºC do 20ºC.

Ochrona herbicydowa

Ochrona przez zachwaszczeniem upraw ogórka powinna skupić się przede wszystkim na zwalczaniu chwastów w okresie ich kiełkowania i wschodów. Tu najlepszym rozwiązaniem będzie herbicyd o innowacyjnej formulacji Stomp^® Aqua 455 CS.